ΤΟ ΟΡΑΜΑ
«Υπάρχουν τα Μάρμαρα του Παρθενώνα . Δεν υπάρχουν Ελγίνεια Μάρμαρα. Όπως υπάρχει ο Δαβίδ του Michael Angelo, υπάρχει η Αφροδίτη του Da Vinci, υπάρχει ο Ερμής του Πραξιτέλη, υπάρχουν οι Ψαράδες στη θάλασσα του Turner, υπάρχει η Capella Sixtina. Δεν υπάρχουν Ελγίνεια Μάρμαρα » Τα παραπάνω λόγια είναι ένα μικρό αλλά αντιπροσωπευτικό απόσπασμα από την ομιλία της Υπουργού Πολιτισμού, Μελίνας Μερκούρη, τον Ιούνιο του 1986 στην Οxford Union για την επιστροφή των μαρμάρων του Παρθενώνα. Το θέμα μάλιστα τέθηκε επίσημα για πρώτη φορά, τέσσερα χρόνια πριν, το 1982 στο Μεξικό στη Διεθνή Διάσκεψη Υπουργών Πολιτισμού της Unesco. Από τότε και μέχρι το θάνατό της, η μεγάλη αυτή προσωπικότητα της Ελλάδας δεν έπαψε ποτέ να οραματίζεται την κατασκευή ενός νέου μουσείου στην Ακρόπολη, το οποίο και θα καθιστούσε δυνατή την υλοποίηση του οράματος αυτού.
ΤΟ ΝΕΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΗΣ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ
Σήμερα, είκοσι επτά χρόνια αργότερα, το ζήτημα αναζωπυρώνεται και ξανάρχεται στην επιφάνεια, με την αφορμή της δημιουργίας του νέου αυτού Μουσείου της Ακρόπολης, το οποίο σηματοδοτεί την αρχή νέων συζητήσεων επαναφέροντας στο προσκήνιο την μια και μοναδική απαίτηση όλων των Ελλήνων: Να επιστραφούν τα μάρμαρα του Παρθενώνα στην γενέτειρά τους, στην κοιτίδα του κλασικού πολιτισμού, εκεί που δικαιωματικά ανήκουν, στην Ελλάδα.
Τα εγκαίνια του μουσείου πραγματοποιήθηκαν στις 20 Ιουνίου 2009 και αναμφισβήτητα προκάλεσαν το δέος, τον θαυμασμό και την υπερηφάνεια, όχι μόνο των Ελλήνων αλλά και του υπόλοιπου κόσμου. Η μοντέρνα αρχιτεκτονική του το κατατάσσει ανάμεσα στα σπουδαιότερα και πιο αξιόλογα κτίρια που κόσμησαν την χώρα τα τελευταία 2.000 χρόνια, σύμφωνα με τα λεγόμενα του Ντέιβιντ Χιλ, Προέδρου της Διεθνούς Οργάνωσης για την Επανένωση των Γλυπτών του Παρθενώνα και συνάμα η πρωτοφανής ιδέα του Ελβετού αρχιτέκτονα Μπερνάρ Τσουμί να αφήσει κενές τις θέσεις όπου θα έπρεπε να καλυφθούν με τα γλυπτά που βρίσκονται τώρα στο Βρετανικό Μουσείο, καθώς και ο τρόπος με τον οποίο έχει τοποθετηθεί το πρωτότυπο πλάι στο αντίγραφο, δημιουργούν ένα κλίμα δυσφορίας και λύπης, κάνοντας ακόμα πιο αισθητή την απουσία των μαρμάρων.
ΘΑΥΜΑΣΜΟΣ ΑΠΟ ΤΑ ΞΕΝΑ ΜΕΣΑ
Ποικίλα σχόλια προκάλεσε η λειτουργία του νέου Μουσείου της Ακρόπολης στα ξένα μέσα και τύπο. Η αγγλική ‘‘Guardian’’ έκανε διθυραμβικά σχόλια για το μουσείο, τονίζοντας την θλίψη που προκαλούν στον επισκέπτη τα ακρωτηριασμένα εκθέματα και η απουσία πολλών απ’των αυθεντικών, συμπεραίνοντας πως το σωστό θα ήταν η επιστροφή τους πίσω στην Αθήνα. Η αμερικάνικη εφημερίδα ‘‘New York Times’’, το δίκτυο ABC καθώς και άλλα μέσα υποστηρίζουν πως το νέο μουσείο αλλάζει τα δεδομένα και δίνει σαφώς το προβάδισμα των όσων ζητά η Ελληνική κυβέρνηση και πως οι Βρετανοί δεν φαίνεται να έχουν πια αρκετούς λόγους για να συνεχίσουν να αρνούνται την επιστροφή. Η καναδική ‘‘Gazette’’ βαδίζοντας στα χνάρια των υπολοίπων, τονίζει πως το επίτευγμα αυτό διαλύει κάθε παλαιότερο επιχείρημα του Βρετανικού Μουσείου, πως δηλαδή η Ελλάδα δεν ήταν κάποτε σε θέση να τα ‘φροντίσει’ και πως δεν είχε τον κατάλληλο χώρο για να τα στεγάσει.
ΒΡΕΤΑΝΙΚΕΣ ΘΕΣΕΙΣ
Οι Βρετανοί, παρά τα ιδιαίτερα κολακευτικά σχόλια που απέσπασε το Μουσείο της Ακρόπολης από όλο τον κόσμο, φαίνεται να εμμένουν στους πρότερους ισχυρισμούς τους και να αρνούνται κατηγορηματικά να επιστρέψουν τα μάρμαρα του Παρθενώνα. Η διευθύντρια του Βρετανικού Μουσείου για την ακρίβεια, Χάνα Μπάλτον, δίνει συγχαρητήρια στο ελληνικό κράτος για την επίτευξη του μεγάλου αυτού στόχου, που πήρε χρόνια για να πραγματοποιηθεί, όμως συνεχίζει ισχυριζόμενη πως το Β.Μ έχει ιδεολογικό δικαίωμα να κρατήσει τα Ελγίνεια Μάρμαρα και να συνεχίσει να τα εκθέτει , όπως και τόσα άλλα έργα άλλων πολιτισμών που εξίσου στεγάζονται και εκθέτονται στο Β.Μ. όλα αυτά τα χρόνια. Τόσο η κ. Μπάλτον όσο και οι δύο εκπρόσωποι του Β.Μ που επισκέφτηκαν το μουσείο της Ακρόπολης στα εγκαίνια του, συμφωνούν στο σημείο πως ίσως κάποιος διάλογος για δανεισμό τριών μηνών των εκθεμάτων θα μπορούσε να αρχίσει κάτω από τις υπάρχουσες συνθήκες αλλά είναι κατηγορηματικές πως δεν υπάρχει και δεν πρόκειται να υπάρξει θέμα επιστροφής των μαρμάρων του Παρθενώνα.
Το όραμα της Μελίνας Μερκούρη άρχισε να παίρνει σάρκα και οστά, κατά το ήμισυ τουλάχιστον. Η κατασκευή του άρτια εξοπλισμένου χώρου που είναι σε θέση να στεγάσει και να εκθέσει τα ‘‘διαμάντια’’ αυτά του αρχαίου κλασικού πολιτισμού μας είναι πλέον γεγονός. Το μόνο που μένει και αυτό που ευχόμαστε ολόψυχα όλοι οι Έλληνες και όχι μόνο, είναι με κάποιο τρόπο να διευθετηθεί το ζήτημα αυτό, που χρόνια ταλανίζει το ελληνικό κράτος και τα μάρμαρα να επιστρέψουν σπίτι τους. Πρέπει να συνειδητοποιήσουν πλέον πως οι ελληνικοί αυτοί θησαυροί αποτελούν για εμάς, όλα εκείνα που είχε πει κάποτε και η ίδια η Μελίνα. «Είναι το καμάρι μας. Είναι οι θυσίες μας. Είναι το υπέρτατο σύμβολο ευγένειας. Είναι φόρος τιμής στη δημοκρατική φιλοσοφία. Είναι η φιλοδοξία και το όνομά μας. Είναι η ουσία της ελληνικότητάς μας»
